Polskie Towarzystwo Pediatryczne - rekomendacje związane ze szczepieniami w czasie pandemii Sars-COV-2

Pandemia COVID-19 jest przypomnieniem, że choroby zakaźne nie znają granic. Wszystkie kraje są podatne na zagrożenia związane z chorobami zakaźnymi, niezależnie od poziomu dochodów lub organizacji systemów opieki zdrowotnej.

Bardzo ważna jest realizacja programów szczepień ochronnych, jednocześnie pamiętając zarówno o ochronie pracowników medycznych oraz pacjenta otrzymującego szczepienia, jak i jego rodzica/opiekuna. Priorytetem powinno być szczepienie najbardziej podatnych dzieci, które w przeszłości nie otrzymały rutynowych szczepień.

W zależności od sytuacji epidemiologicznej w zakresie zachorowania na COVID-19 w Polsce, województwie, mieście, regionie oraz możliwości podmiotówopieki zdrowotnej pod względem warunków lokalowych i zasobów osobowych, pod kontrolą Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych (PSSE), Polskie Towarzystwo Pediatryczne i Konsultant Krajowy rekomendują realizację szczepień ochronnych:

• na oddziałach noworodkowych. Noworodek matki z COVID-19 powinien zostać zaszczepiony szczepionką BCG i przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B;
• szczególnie u dzieci, które zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO) powinny mieć wykonane szczepienia do 24. miesiąca życia, zarówno obowiązkowe, jak i zalecane;
• u dzieci do 18. roku życia, w miarę potrzeb pacjenta i możliwości organizacyjnych;
• u dzieci i młodzieży, u których ukończenie szczepień wynika z Charakterystyki Produktu Leczniczego (ChPL);
• u dzieci z grup ryzyka, dla których istnieją szczególne wskazania zdrowotne do szczepienia, zwłaszcza przeciwko pneumokokom i grypie.

Zgodnie z zaleceniami WHO rekomendujemy szczepienia przeciwko:

• krztuścowi u zdrowych kobiet w ciąży;
• pneumokokom i grypie u osób po 60. roku życia oraz w grupach ryzyka (choroby płuc, układu krążenia, nowotwory, cukrzyca, niewydolność nerek, zaburzenia odporności).

Zgodnie z zaleceniami WHO i Amerykańskiej Akademii Pediatrii (AAP) rekomendujemy:

• wprowadzenie szczepionek skojarzonych, optymalnie 6-składnikowych;
• skrócenie odstępu między kolejnymi dawkami szczepionek zgodnie z minimalnym zapisem w ChPL;
• Stosowanie kilku szczepień na jednej wizycie, zgodnie z ChPL i PSO;
• Wprowadzenie w nadchodzącym sezonie powszechnych szczepień przeciwko grypie u dzieci od 6. do 59. miesiąca życia oraz w grupach ryzyka do 18. roku życia.

Polskie Towarzystwo Pediatryczne i Konsultant Krajowy uważają, że:

• dalsze opóźnienie szczepień ochronnych może narazić niemowlę na poważne konsekwencje zdrowotne, szczególnie zachorowanie na krztusiec,
• może prowadzić do trudności w realizacji PSO w związku z kumulacją wizyt.

Zalecane i zastosowane środki ostrożności pozwalają założyć, że ryzyko narażenia na COVID-19 dzieci i rodziców/opiekunów w trakcie wizyt profilaktycznych/szczepiennych będzie niższe niż ryzyko możliwych skutków zdrowotnych odraczania szczepień. Biorąc pod uwagę różne trudności i ograniczenia, Polskie Towarzystwo Pediatryczne i Konsultant Krajowy rekomendują zwiększony nadzór Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych.

Zasady bezpieczeństwa w czasie wykonywania szczepień w okresie pandemii COVID-19 powinny minimalizować ryzyko przeniesienia zakażenia SARS-CoV-2 na dziecko lub jego rodziców/opiekunów. Stosowanie środków ochrony osobistej przez personel medyczny zabezpiecza obie strony – zapobiega zakażeniom personelu i pacjentów.

Polskie Towarzystwo Pediatryczne i Konsultant Krajowy rekomendują:

1. Przeprowadzenie wizyt zdalnych:
   – wywiadu epidemiologicznego dotyczącego czynników ryzyka COVID-19 zarówno u dziecka, jego rodziców/opiekunów, jak i innych domowników,
   – wstępnej kwalifikacji do szczepienia.
2. Przy wejściu do poradni bezwzględny pomiar temperatury u dziecka i opiekuna.
3. Obecność z dzieckiem jednego zdrowego rodzica/opiekuna
4. Bezwzględne stosowanie ogólnie zalecanych środków ochrony na terenie poradni (opiekun pozostaje w masce przez cały czas pobytu w poradni!), dotyczących stosowania środków bezpośredniej ochrony, dezynfekcji powierzchni, stosowania separacji przestrzennej. Dzieci chore i osoby dorosłe nie mogą w tym samym czasie przebywać w pomieszczeniach poradni przeznaczonych dla dzieci zdrowych
5. Usunięcie z poczekalni wszystkich zabawek i czasopism.
6. Zminimalizowanie fizycznego kontaktu z dokumentacją dziecka
7. Zapewnienie pomieszczenia, w którym dziecko będzie czekać po szczepieniu lub zabezpieczenie odpowiedniej odległości pomiędzy kolejnym pacjentem zapisanym na wizytę.
8. Wysyłanie drogą elektroniczną/telefoniczną informacji o terminach szczepień.
9. Zaplanowanie szczepień w pierwszej kolejności u dzieci najmłodszych, czyli poniżej 6. miesiąca życia, które jeszcze nie rozpoczęły szczepień lub mają opóźnione szczepienia pierwotne.
10. Poinformowanie o szczepieniach przeciwko grypie w nadchodzącym sezonie u dziecka i jego rodziny.