Wysokie zaufanie do szczepień w Norwegii i Szwecji

W maju 2020 ukazały się dwie prace ilustrujące wysokie zaufanie do programu szczepień ochronnych w dwóch krajach skandynawskich – Norwegii i Szwecji. Obydwie prace, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Vaccine, podsumowują badania sondażowe przeprowadzone w ubiegłych latach. Wyniki obydwu badań wskazują na wysokie zaufanie społeczne do szczepień, które potwierdza wysoki odsetek zaszczepionych dzieci.

W Norwegii badaniem objęto 2169 osób losowo dobranych z populacji ogólnej. Wśród respondentów, 96% wyraziło opinię, że szczepienia są ważne, 93% – że szczepienia są bezpieczne, 96% – że są skuteczne, natomiast 93% odpowiedziało, że szczepienia są zgodne z ich podstawowymi wartościami. Jednocześnie, odsetek zaszczepionych dzieci rejestrowany w Norwegii wzrasta. W 2019 roku, 97% dzieci w 2 r.ż. zostało zaszczepionych przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis oraz zakażeniom Hib (DTaP-IPV-Hib). Taki sam odsetek dwulatków został zaszczepiony przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR). Wśród nastolatków w wieku 16 lat, 89% zostało zaszczepionych przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV).

W Szwecji badaniem objęto 1046 opiekunów dzieci do lat 16. 91% respondentów akceptowało szczepienia swoich dzieci, 8% wyrażało wątpliwości dotyczące szczepień, a 1% było zadeklarowanymi przeciwnikami szczepień. Więcej rodziców wyrażało wątpliwości wobec szczepienia przeciw HPV. W 2018 roku stan zaszczepienia dwulatków trzema dawkami szczepionki czterowalentnej DTaP-IPV wynosił 97%, pierwszą dawką MMR wynosił 96%, natomiast stan zaszczepienia 12-letnich dziewcząt przeciw HPV wynosił 84%.

Zarówno zaufanie do szczepień deklarowane wśród respondentów w obydwu krajach skandynawskich, jak i stan zaszczepienia w ramach programu szczepień ochronnych, są zjawiskiem wyjątkowym w Europie, gdzie rosną w siłę ruchy antyszczepionkowe. Pozytywne nastawienie do szczepień potwierdza fakt, że w obydwu krajach w sezonie 2009/2010 udało się uzyskać najwyższy stan zaszczepienia przeciw grypie pandemicznej A/H1N1– 41% w Norwegii oraz 60% w Szwecji.

Norwegię i Szwecję łączy wiele w dziedzinie ustroju społecznego, kultury, obyczajów, jak również sposobu organizacji systemów służby zdrowia oraz edukacji. Obydwa kraje oferują wszystkie szczepienia bezpłatnie i dobrowolnie, w ramach systemu poradni szczepień organizowanego przez wyspecjalizowane pielęgniarki w przychodniach i szkołach. W obydwu krajach wdrożono centralne rejestry szczepień połączone z rejestrami populacyjnymi, które umożliwiają precyzyjne monitorowanie stanu zaszczpienia w czasie rzeczywistym i reagowanie na sygnały o gorszej akceptacji szczepień w różnych grupach społeczno-demograficznych. W obydwu krajach respondenci wyrażali zaufanie do instytucji publicznych oraz pielęgniarek pracujących w punktach szczepień. Wydaje się, że kluczową sprawą jest podkreślana w obydwu pracach dostępność szczepionek, dobra informacja przekazywana przez pielęgniarki i instytucje zdrowia publicznego, jak również powszechne zaufanie do instytucji publicznych.